1940


De vijfjarige Dalai Lama wordt ingezworen als geestelijke leider van Tibet. Walt Disney brengt Pinocchio en Fantasia uit. Een Brits bedrijf ontwikkelt een elektrische kabel die magnetische mijnen tot ontploffing kan brengen. Vier Franse schoolkinderen en hun hond vinden in de Dordogne een prehistorische grot waarvan de wanden beschilderd zijn met 15.000 jaar oud jachttaferelen. Ingenieur Pabst ontwerpt voor het Amerikaanse leger een militaire lichtgewichts-jeep. In Groot-Brittannië wordt Winston Churchill premier en in de VS wordt Franklin D. Roosevelt met een verpletterende meerderheid voor een derde ambtstermijn herkozen.

Op 10 mei laat von Ribbentrop, de Duitse Minister van Buitenlandse Zaken zowel de Nederlandse als de Belgische gezant weten dat hun landsgrenzen zijn overschreden. Compleet verrast door Hitlers troepen, capituleren beide landen. Een paar weken later wappert de Swastikavlag ook aan de Eiffeltoren en komt Rommel met zijn beruchte tankdivisie aan in Noord-Afrika. Goerings bommenwerpers, geëscorteerd door hele zwermen gevechtsvliegtuigen, leveren Slag om Engeland. De oorlog is in volle hevigheid losgebarsten. Overal ter wereld worden grijze maatpakken ingeruild door kaki legertenue en worden potloden en pennen vervangen door machinegeweren ...

Dat de tweede wereldoorlog een extreem hoge tol heeft geëist aan mensenlevens en ook een immense materiële schade heeft veroorzaakt, is gemeengoed. Maar wat niemand weet is dat ook de Wespers in de klappen hebben gedeeld. Hun lotgevallen zijn moeilijk te achterhalen aangezien er slecht 13 WESP-documenten de oorlog hebben overleefd. Twaalf uit de jaren '43-'44-'45 en slechts één enkele brief uit 1940. Van '41 en '42 is helemaal niks geweten want ...

Eind 1944, toen de V1's massaal over ons land vlogen richting Engeland, ging het hier en daar wel eens goed fout. Zo ook boven Mechelen waar één zo'n vliegende bom het liet afweten en alle archiefstukken vernietigde die indertijd ten huize lagen van praeses Roger Deramée in de Herreynsstraat 18

 

Deze catastrofe had desastreuze gevolgen voor De Wesp. Alle briefwisseling, uitnodigingen, verslagen, clichés, affiches, studentenliederen, etc. die praeses Roger thuis liggen had werden in de as gelegd. En niet alleen dat ... Ook alle adresgegevens van oud-wespers, ereleden, sympathisanten, notabelen, ... waren de Wespers kwijt. Zo lezen we althans in bovenstaande brief van voormalig secretaris Tony Vandermeiren, gedateerd 4 oktober 1947.

Alles, maar dan ook alles kwijt ... Duizend bommen en granaten ... en slechts één enkele V-1 ... Het was rampspoed en tegenslag alom !!! Dat de Wespers in die dagen in zak en as zaten, zal wel niemand verwonderen. Maar wie onze commilitones kent weet dat die nooit ofte nimmer bij-de-pakken-blijven-zitters zijn geweest, noch doemdenkers of kniezers. Integendeel.

De vernieling van het archief had tot gevolg dat het contact tussen de club en haar oud-leden praktisch geheel werd verbroken. En dat bleef zo gedurende enkele jaren tot de Wespers van '47-'48 in overdrive gingen en resoluut ‘operatie rescue' lanceerden. Alle nog gekende oud-Wespers, sympathisanten en instanties werden aanschreven met de vraag om het adressenbestand te helpen restaureren en zodoende de verloren gegane contacten opnieuw te herstellen.

En de respons ... die kwam er spontaan van onder meer van oud-wespers Joost van Gilse en Tony Vandermeiren, de oud-secretaris van De Nayer Piet Van Hoof, het V.T.I.M. oftewel het Vlaams Technisch Instituut van Mechelen en vele naamloze onbekenden, al dan niet (oud-)Wespers.

Eén iemand bezorgde het toenmalig praesidium een handgeschreven adressenlijst met daarop maar liefst 944 namen (en dat is geen typfout) en adressen van oud-Wespers, ereleden, docenten, sympathisanten en andere belangrijke personaliteiten ... met tafelschikking nog wel! Volgens de hieraan vast gepaperclipte krabbel werd die destijds opgemaakt voor een bal in Zaal Alcazar'* in ofwel 1941 of 1942. Dat beduidend hoog aantal genodigden vertelt wel iets over het belang van De Wesp alsook over de gedrevenheid en het grandioze organisatietalent van zijn commilitones.

 

Een brief uit 1947, geschreven door oud-Wesper P. Vanacker, leert ons dat de Wespers van '40- 45 muzikaal getalenteerd waren en rasechte vocalisten in hun rangen telden. De 2 platen waarvan sprake die gedurende den oorlog werden opgenomen te Brussel in de Galerie Anspach*, ééntje van diameter 30 cm met als solist een zekere W. Trommelmans en getiteld ‘Ouwe taaie', het andere van diameter 29 cm met daarop ‘Het lied van de Wesp', prijs respectievelijk 110 en 75 franken zijn jammerlijk genoeg niet bewaard gebleven. Maar wie weet, misschien komen ze ooit nog wel eens boven water of van onder het stof.

 

Dat het clubleven floreerde in de oorlogsjaren en dat de Wespers van '40-'45 destijds ook al veel straffe toeren uitstaken, is te achterhalen uit brieven van oud-Wesper Jan Bakkers bijgenaamd de Jan van Maaseik, alias de praeses-machinist van het academiejaar '42-'43. Mijmerend, goede raad gevend en vol heimwee herinneringen ophalend uit zijn goeie ouwe tijd, schreef hij in de zomer van 1948 drie brieven naar het thuisfront vanuit zijn stek in deCongo Belge.

Daaruit blijkt overduidelijk dat de Wespers van tijdens den oorlog, het 2de gebod ‘Gij zult de dorstigen laven' stevig in hun achterhoofd verankerd hadden én dat ze die zaligheid dan ook strikt naleefden. Veel opzij zetten en vele roemers bier en geestverheffende dranken naar binnen zabberenwas toendertijd – ook al – één van de hoofdactiviteiten van het studentenleven. Anders dan nu bezochten ze gemiddeld 5 a 6 brouwerijen per jaar (al werd hun soms ook weleens de toegang geweigerd) en was er bij iedere clubbijeenkomst telkenmale een rondje op kosten van de kas. Hallooo zeg, moet er nog bier zijn ... 

Meer nog, de uitdrukking trouweloze tomaat zoals de Jan door een van zijn vroegere (Vlaamse) liefjes werd genoemd, laat vermoeden dat de Wespers toen – ook al – voze mannekes waren die op seksueel vlak een serieuze reputatie hadden opgebouwd en 'er‘ stevig invlogen. En dat doet onze huidige reputatie van harteloze, ontrouwe rokkenjagers alle eer aan, hoewel die ene uitzondering hier ook weeral de regel bevestigd. Verleiden en versieren is immers steeds een doel in het leven van de Wespers.

 

Naast de gebruikelijke studentikoze ontspanning zoals o.a. cantussen, dansfeesten en galabals verzorgde de WESP ook de technische ontwikkeling van haar commilitones. Tijdens de oorlogsjaren brachten de Wespers, samen met een aantal professoren, meer dan eens een bezoek aan o.a. het Arsenaal van Mechelen*, de staatswerkhuizen van de Belgische Spoorwegen, echter niet zonder eerst officieel toestemming te vragen én te krijgen van “Den Heer Duitschen Werkdirector” (zie hieronder) . 

 

Tijdens de jaren '40-‘45 werden er massaal collectes georganiseerd, voedsel bedeeld en fondsen verzameld voor o.a. de vele oorlogsslachtoffers en mensen die have en goed verloren hadden. Voor de Wespers van tijdens den oorlog, was geen inspanning te veel om die massa noodlijdenden een helpende hand te reiken. Goedhartig en meedogend als ze waren, kenden ze hunne plichten verleenden ze als vanzelfsprekend hunne volledige medewerking aan meerdere goede doelen (lees hieronder).

 

Zo slaagde De WESP er in 1943 onder meer in voor onder meer de geteisterden van Antwerpen om niet alleen drie vrachtwagen te vullen met meubelen, kleren en huisgerief, maar bovendien ook nog eens 7.690 franken te collecteren via een deur-aan-deur-verkoop van steunbons. Een zeer prijzenswaardig feit, dat zeker niet onopgemerkt voorbij ging aan het Mechels stadsbestuur en zelfs de pers haalde.

 

De Wespers van tijdens den oorlog ... Niet toevallig de Wespers ...

 


1945


De geallieerden zijn de overwinning nabij. Half februari leggen 800 Britse lancaster vliegtuigen en 300 Amerikaanse ‘Flying fortresses' op één nacht heel Dresden plat. Het aantal dodelijke slachtoffers wordt geraamd op 400.000. Tien weken later, op 30 april pleegt Hitler zelfmoord in een bunker onder de Rijkskanselarij. Diezelfde dag bevrijden de geallieerden Buchenwald en ontdekken er de verschrikkelijke waarheid over Hitlers ‘Endlösungs-politiek'. Op 4 mei geven de eerste Duitse strijdkrachten zich over aan veldmaarschalk Montgommery. Drie dagen later, in een schooltje in het Franse Reims, wordt de definitieve en onvoorwaardelijke overgave van het Duitse opperbevel aan de geallieerden getekend. Op 8 mei 1945 – V-Day – viert Europa feest. Hoe het de Wespers is vergaan in de eerste jaren na “den oorlog” leest u in

 

De naoorlogse jaren 1946 – 1950

(wordt druk aan gewerkt)

Tot slot nog even dit meegeven :

*Roger Demarée, praeses 1943-1944 en 1944-1945 is tientallen jaren na de oorlog de grote directeur geworden van het Casino van Oostende en in die functie werd hij zelfs ere-lid van de WESP. 

*Ter verduidelijking, voor alle geboren en getogen Mechelaars én geïnteresseerden : vóór en tijdens ‘den oorlog' was Zaal Alcazar “een grote danszaal met orkest”, later werd het de “cinemazaal Eldorado” . Vandaag is er de kledingzaak H&M gevestigd. 

*Het Arsenaal dat de Wespers bezochten zijn nu nog steeds de staatswerkhuizen van de spoorwegen in Mechelen en bevinden zich rechts aan het begin van de Leuvensesteenweg.

*Voor diegenen die enigszins vertrouwd zijn met onze hoofdstad, de “Galerie Anspach” was ooit – samen met de “Bon Marché” en de “Innovation” één van de chiqueste warenhuizen dat ons landje rijk was. Gelegen in hartje Brussel, aan de Anspachlaan, in het verlengde van de Nieuwstraat en nabij het Beursplein, is er vandaag het Anspach-Center gevestigd met o.a. een groot shoppingcenter, het Brussels casino, musea, en weet ik nog wat van dies meer.